از امام رضا (ع) پرسیدند:
الْخَلْقُ مَجْبُورُونَ
آیا مردم مجبورند؟ امام فرمودند:
اللَّهُ أَعْدَلُ مِنْ أَنْ يُجْبِرَ خَلْقَهُ ثُمَّ يُعَذِّبَهُمْ
خداوند دادگرتر از آن است که بندگانش را مجبور کند و سپس عذابشان دهد. پرسیدند:
فَمُطْلَقُونَ
پس آزاد و رهایند؟ امام فرمودند:
اللَّهُ أَحْكَمُ مِنْ أَنْ يُهْمِلَ عَبْدَهُ وَ يَكِلَهُ إِلَى نَفْسِهِ
خداوند حکیمتر از آن است که بندهاش را رها کند و او را به خود واگذارد.
(بحار الأنوار، جلد ۵، صفحهٔ ۵۹)
اختیاری هست ما را بی‌گمان
حس را منکر نتوانی شد عیان
(مولوی، مثنوی معنوی، دفتر پنجم)
در هر آن کاری که میلت است بدان
قدرت خود را همی بینی عیان
واندر آن کاری که میلت نیست و خواست
اندر آن جبری شود کین از خداست
(مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول)
